تست های سنجش شنوایی

ارزیابی شنوایی در نوزادان و بزرگسالان در برگیرنده مجموعه آزمون های متنوعی است که در ادامه به شرحی مختصر از این آزمون ها پرداخته شده است.

مجموعه آزمایشها برای ارزیابی سیستم شنوایی در کلینیک ما به شرح زیر می باشند:

1- ادیومتری تن خالص(Pure Tone Audiometry or PTA)
2- تمپانومتری (Tympanometry)
3- ارزیابی رفلکس صوتی گوش(Acoustic Reflex Measurement)
4- گسیلهای صوتی گوش OAE
5- پاسخ شنوایی ساقه مغز ABR
6- پاسخ شنوایی پایدار ASSR
در سیستم شنوایی، می توان 4 بخش متمایز را در نظر گرفت: گوش خارجی، گوش میانی، گوش داخلی و سیستم شنوایی مرکزی. هرگونه اختلال یا بیماری در هر یک از این بخش ها می تواند آستانه شنوایی یا کیفیت شنوایی را به طور قابل توجهی کاهش دهد. از سوی دیگر گاهی این اختلالات، فاقد هر گونه تظاهرات در تصویربرداریهای پیشرفته و پر هزینه است. بنابراین برای ارزیابی جامع و همه جانبه سیستم شنوایی، گاهی لازم است آزمایش های مکمل و پیچیده ای انجام داد تا از سلامت شنوایی اطمینان حاصل کرد.

1- ادیومتری تن خالص(Pure Tone Audiometry or PTA)

که در اصطلاح عام تحت عنوان” نوار گوش” هم شناخته می ­شود . این آزمایش را می توان به عنوان پایه ای ترین و البته مهمترین بخش از ارزیابیهای شنوایی قلمداد کرد. در این آزمایش، اصواتی با فرکانسهای مختلف برای بیمار ارایه شده و آستانه شنوایی فرد تعیین می گردد. علاوه بر این، اصوات گفتاری هم ارایه شده و توانایی بیمار در درک گفتار، بررسی می شود. برای انجام این آزمایش، بیمار باید کاملاً با شنوایی شناس همکاری کند تا آستانه های شنوایی معتبری به دست آید. تست ادیومتری در فرایند مشاوره و تجویز سمعک بسیار کمک کننده می­ باشد.
منشاء پاسخ:
از سلولهای مویی در حلزون تا قشر لوب گیجگاهی، اما باید توجه داشت که تمام بخشهای سیستم شنوایی از گوش خارجی تا سیستم شنوایی مرکزی و همچنین میزان انگیزه، هوش و توجه بیمار می تواند روی کیفیت و کمیت این پاسخ تاثیر بگذارد.
محدوده سنی برای انجام این آزمایش:
از 4 سالگی به بالا
پایین تر از سن 4 الی 5 سالگی، ادیومتری با شیوه خاص و با تجهیزات کاملاً متفاوت قابل انجام است.
کاربردهای بالینی:

• تعیین آستانه های شنوایی
• تعیین نوع و میزان کم شنوایی
• تعیین محل ضایعه و تشخیص افتراقی
• پایش اثر داروها و جراحی ها بر عملکرد سیستم شنوایی
• تمام این موارد ،در ارزیابی و در مان بیماران مبتلا به سرگیجه هم کاربرد دارد.

2– تست تمپانومتری (Tympanometry )

 این آزمون هم جزو پایه ­ای­ ترین تست ها در ارزیابی های شنوایی قلمداد می­ شود. هدف از این تست آگاهی در مورد وضعیت سلامت پرده گوش، گوش میانی و مسیر رفلکس صوتی است. توازن فشار هوا در دو طرف پرده گوش، بر نحوه عملکرد آن و در نتیجه بر میزان شنوایی، موثر است. در این آزمایش، با تغییر فشار هوا در مجرای گوش و ثبت تغییرات حاصل از آن، می توان میزان راهدهی صوتی پرده گوش و گوش میانی را بررسی کرد.

منشاء پاسخ:
پرده گوش و گوش میانی، که البته ویژگیهای گوش خارجی هم تا اندازه ای بر آن موثر است.
محدوده سنی برای انجام این آزمایش:
محدودیت سنی خاصی ندارد که البته تا حدی به ویژگیهای تجهیزات ارزیابی بستگی دارد. اما معمولا محدوده سنی برای انجام تست تمپانومتری از سه ماهگی به بالا می باشد.

کاربردهای بالینی:
• تشخیص گسیختگی یا ثابت شدگی استخوانچه های گوش میانی
• تشخیص اتواسکلروزیس
• تشخیص افتراقی کم شنوایی های انتقالی از حسی- عصبی
• پایش تاثیر دارو درمانی یا جراحی بر عملکرد گوش میانی
• بررسی باز بودن یا بسته بودن لوله تهویه گوش(grommet)
• بررسی عملکرد شیپور استاش

3- ارزیابی رفلکس صوتی گوش (Acoustic Reflex Measurement)
رفلکس آکوستیک واکنش یا انقباضی است که عضله رکابی گوش میانی در مقابل اصوات با شدت بالا انجام می دهد و باعث کاهش شدت صوت ورودی می گردد. بنابراین، این رفلکس تا اندازه ای دارای نقش محافظتی است.
منشاء پاسخ:
این رفلکس از عصب شنوایی شروع شده و به هسته حلزونی و سپس به هسته های اعصاب زوج پنجم و هفتم جمجمه ای دو طرف تداوم یافته و در نهایت به عضله کشنده پرده تمپان و عضله رکابی ختم می شود.
محدوده سنی برای انجام این آزمایش:
محدودیت سنی خاصی ندارد که البته تا حدی به ویژگیهای تجهیزات ارزیابی بستگی دارد.

کاربردهای بالینی:
• بررسی سلامت قوس رفلکس صوتی
• تشخیص افتراقی کم شنوایی های انتقالی از حسی- عصبی
• تشخیص افتهای انتقالی کاذب( مثلاً در سندرم بزرگ شدگی قنات دهلیزی یا EVAS)
• تشخیص سطح ضایعه در فلج عصب صورتی

4- گسیل های صوتی گوش OAE

که بیشتر از آن به عنوان تست غربالگری شنوایی بویژه در نوزادان یاد می­ شود ، یکی از ارزیابی­ های مهم در حوزه شنوایی قلمداد می­ شود. هدف از این آزمون اطمینان از سلامت گوش میانی و گوش داخلی است. لازم به ذکر است که OAE دارای جنبه­ های تشخیصی بسیاری است که به متخصصین شنوایی شناسی در تشخیص و تمایز بین بیماری های مختلف گوش کمک می­ کند. لطفاً برای آگاهی از شرایط انجام تست OAE اینجا کلیک کنید.

 گسیل های صوتی گوش، اصوات کم شدتی هستند که در حلزون تولید می شوند، از طریق گوش میانی انتشار پیدا کرده و به مجرای گوش خارجی می رسند و با استفاده از میکروفونی حساس در مجرای گوش، اندازه گیری می شوند. بروز OAE در فرکانسهای صوتی مختلف، نشانه سلامت گوش در آن فرکانسها است. در ادیولوژی بالینی و غربالگری شنوایی نوزادان، معمولاً از دو نوع OAE استفاده می شود که عبارتند از: گسیل صوتی گذرای گوش (TEOAE) و گسیل اعوجاجی گوش(DPOAE)
منشاء پاسخ:
تمام پاسخها از سلولهای مویی خارجی(OHCs) واقع در حلزون شکل می گیرند و وجود آنها نشانه سلامت این رسپتورها ( گیرنده ها) است.

محدوده سنی برای انجام این آزمایش:
از بدو تولد تا سالخوردگی
کاربردهای بالینی:
• غربالگری شنوایی نوزادان
• تشخیص افتراقی کم شنوایی های انتقالی از حسی- عصبی
• تخمین حساسیت شنوایی
• تشخیص تومورهای آکوستیک
• تشخیص افت شنوایی ناگهانی با خاستگاه نامشخص(ایدیوپاتیک)
• تشخیص نوروپاتی شنوایی
• تشخیص
• افت شنوایی کاذب( متمارضین)

تست ABR/ASSR ، بسیاری از مراجعین با شکایاتی مانند افت شنوایی دوگوشی و یا یک­ گوشی ، عدم تعادل و وزوز گوش به مراکز شنوایی شناسی مراجعه می ­کنند. برای اطمینان از سلامت دستگاه شنوایی مراجعین ، مجموعه آزمونهای الکتروفیزیولوژیک (AEPs) استفاده می­شود. رایج ترین آزمونهای الکتروفیزیولوژی شنوایی تستهای ABR و ASSR می­باشند که بویژه در ارزیابی و تخمین آستانه­ های شنوایی در نوزادان و افراد سخت آزمون ( کم­ توان ذهنی) و یا تشخیص تومور عصب شنوایی کاربرد دارند. لطفاً برای آگاهی از شرایط انجام تست ABR , ASSR اینجا کلیک کنید.

بهره­ گیری از معتبرترین و مطمئن ترین تجهیزات ارزیابی شنوایی در فرایند غربالگری و تشخیص، اصلی مهم در مجموعه ما است.

این مرکز مجهز به دستگاه ­های کمپانی Natus – Biologic آمریکا در زمینه ارزیابی ­های الکتروفیزیولوژی شنوایی می ­باشد. لازم به ذکر است که اکثر مراکز دانشگاهی و تحقیقاتی در سراسر دنیا مجهز به چنین تجهیزاتی هستند و اکثر پژوهش­ ها و مقالات موجود در زمینه علوم شنوایی با بهره­گیری از دستگاه­ های این کمپانی منتشر می­ شوند.

5-پاسخ شنوایی ساقه مغز ABR

تعریف: پاسخ شنوایی ساقه مغز با ارائه یک سری محرک صوتی گذرا به گوش فرد و قرار دادن چند الکترود در نزدیکی گوش او، در مدت 10 تا 15 میلی ثانیه بعد از ارائه محرک ثبت می شود. ABR، یک پاسخ برانگیخته شنوایی زودرس به شکل موجی ویژه است که می توان پاسخ دو گوش را بسته به همکاری فرد(مثلاً خواب یا بیداری کودک) در مدت 1 ساعت به دست آورد.
مولفه های پاسخ:
از 5 تا 7 قله تشکیل شده است و با اعداد رومی نامگذاری می شوند. ثابت ترین و مهم ترین قله ها، عبارتند از 3،1 و5    
منشاء پاسخ:
موج اول و دوم از عصب شنوایی و سایر امواج از ساقه مغز شنوایی تا حد تالاموس شنوایی نشات می گیرند.
محدوده سنی برای انجام این آزمایش:
از بدو تولد تا سالمندی
کاربردهای بالینی:
• غربالگری شنوایی نوزادان
• تخمین حساسیت شنوایی در اطفال و افراد سخت آزمون( متمارضین)
• تشخیص اختلالات عصب شنوایی و ساقه مغز شنوایی بویژه تومور عصب هشتم
• تشخیص نوروپاتی شنوایی

6- پاسخ پایدار شنوایی ASSR
تعریف: پاسخ پایدار شنوایی، با ارایه یک سری محرک صوتی مدوله شده ( محرک AM و / یا FM) با ریت مدولاسیون 40 یا 80 هرتز به گوش فرد و قرار دادن چند الکترود در نزدیکی گوش او، در مدت حدود یک ساعت از دو گوش، ثبت می شود و وضعیت شنوایی فرد مشخص می گردد. شکل نهایی پاسخ، به صورت ادیوگرام ارایه می شود.
منشاء پاسخ:
ناطق ساقه مغز شنوایی تا کورتکس شنوایی، می تواند در پاسخ سهیم باشد که البته به ریت مدولاسیون محرک بستگی دارد.
محدوده سنی برای انجام این آزمایش:
از بدو تولد تا سالمندی
کاربردهای بالینی:
• تخمین حساسیت شنوایی ( در فرکانسهای مجزا) در خردسالان، بزرگسالان و افراد سخت آزمون
• فیتینگ سمعک و تایید آبجکتیو بهره سمعک
• کاندیداتوری کاشت حلزون
• برنامه ریزی کاشت حلزون
• تشخیص افتراقی افتهای حسی از عصبی( بویژه برای تشخیص نوروپاتی شنوایی)